به نقل از «عصر ایران»

هفتادمین سال‌گرد کودتا؛ آیا آیت‌الله کاشانی با کودتاچیان همراهی کرد؟

تاریخ انتشار: ۲۸ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۴۹۲۶۶۳

  عصر ایران؛ مهرداد خدیر- یکی از مهم‌ترین سؤالات یا ابهامات دربارۀ کودتای 28 مرداد 1332 نقش آیت‌الله سید ابوالقاسم کاشانی است و این که با توجه به بروز اختلاف میان او و دکتر مصدق پس از 30 تیر 1331 آیا با کودتاچیان در برانداختن مصدق همراهی کرد و نقشی مانند آیت‌الله بهبهانی داشت یا با توجه به پیشنیه درخشان در مبارزات ضد انگلیسی و  همراهی با نهضت ملی شدن نفت نمی‌توان چنین اتهامی را وارد ساخت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 اظهار نظر قطعی در این باره دشوار  است اما نویسنده با نظر دکتر حسین آبادیان هم‌دلی بیشتری دارد که در پاسخ به پرسش آقای مرادی مراغه‌ای گفته بود:

  -سخن ویلبر و اردشیر زاهدی ( در همراهی ) را نه می‌توانم تأیید کنم نه تکذیب، اما در اینکه معتقد به براندازی مصدق بوده، تردید ندارم. تأکید می کنم از اینکه آیا آیت‌الله کاشانی می‌دانسته پشت موضوع کودتا آمریکا و انگلیس هستند آگاهی ندارم اما هم فداییان اسلام به استناد مطالب روزنامه نبرد ملت و هم آیت‌الله کاشانی با انگیزه های خاص خودشان قطعاً با سقوط مصدق موافق بودند. در این که او راضی به سقوط مصدق بوده تردیدی نیست اما در باره ارتباط آیت‌الله کاشانی با طرح آژاکس نمی‌‌توانم قاطعانه صحبت کنم. مورخ باید به اسناد استناد کند و من به سندی دست نیافته‌ام که نشان دهد ایشان با طرح آژاکس ارتباط سازمان یافته داشته است.

  همان‌گونه که دکتر آبادیان گفته نمی‌توان اتهام همکاری با کودتاچیان یا اطلاع آیت‌الله کاشانی را وارد کرد اما در این که از سقوط مصدق رضایت داشته تردیدی نیست.  هم به خاطر اختلاف با او و هم مانند برخی روحانیون دیگر که نگران برچیده شدن سلطنت و تاسیس جمهوری و قدرت گرفتن چپ ها بودند.

این نکته را از مصاحبه او بعد از کودتا هم می‌توان دریافت. تنها ۲۱ روز بعد از کودتا و در  ۱۷ شهریور  ۱۳۳۲ روزنامه کیهان برگردان مصاحبه کاشانی با خبرنگار روزنامه المصری اخبار الیوم مصر را به این شرح منتشر کرد که از هر متنی گویاتر است:
     
  قاهره-روزنامه یومیه معروف مصری، محسن مؤمن، خبرنگار مقیم بغداد خود را به تهران اعزام داشته و متن مصاحبه‌های این خبرنگار با حضرت آیت‌الله کاشانی و سپهبد زاهدی در شماره پنج‌شنبه گذشته این روزنامه انتشار یافته است. در این مصاحبه حضرت آیت‌الله کاشانی به خبرنگار المصری گفتند: 

 من از ژنرال زاهدی مادام که به منفعت ایران قدم برمی‌دارد پشتیبانی می‌کنم و هر وقت که به نظرم برسد او برخلاف مصلحت ایران عمل می‌نماید با او مخالفت می‌نمایم. تا این لحظه نمی‌توان راجع به اعمال زاهدی قضاوت کرد و ما هم نمی‌توانیم رویه خود را در قبال او معین نمائیم.

   از او پرسیدم: آیا عقیده دارید که مصدق مستحق همین سرنوشتی بود که به او رسید؟

  او جواب داد: خدا عادل است و آن چه امروز بر مصدق گذشته نتیجه عدل خداوندی است.

  از او پرسیدم: آیا عقیده دارید که ژنرال زاهدی می‌تواند مسئله نفت را به طوری که رضایت حضرتعالی و ملت ایران جلب شود، حل کند؟

  او جواب داد: من گمان نمی‌کنم که ژنرال زاهدی در قضیه نفت روشی برخلاف تمایلات ملت اتخاذ کند، و به هر حال سیات رزم‌آرا دیگر در ایران قابل اجرا نیست. هرکس بخواهد طبق آن عمل نماید با همان سرنوشت مواجه خواهد شد.

  از آیت‌الله کاشانی پرسیدم: آیا عقیده دارید که دکتر مصدق برای برقراری رژیم جمهوری فعالیت می‌کرد؟

 او جواب داد: آری، برای برقراری جمهوریت می‌کوشید، مصدق چهار ماه قبل می‌خواست که شاه را از ایران اخراج نماید ولی من نامه‌ای به شاه نوشته و از او خواستم که از مسافرت خودداری نماید و شاه هم موقتاً از فکر مسافرت منصرف شد. یک هفته قبل، مصدق شاه را مجبور کرد که ایران را ترک نماید اما شاه با عزت و محبوبیت چند روز بعد بازگشت. 

  آیت‌الله کاشانی سپس اظهار داشت: در اینجا ملت شاه را دوست دارد و رژیم جمهوری مناسب ایران نیست.

  از او پرسیدم: آیا جنابعالی با تجدید روابط سیاسی ایران و انگلیس مخالفید؟

  او جواب داد: آری، من با این مخالفم زیرا سیاستمداران انگلیسی خالی از عواطف انسانیت، شفقت و رحمت می‌باشند و هرگز نسبت به ملت ایران نظر خیر و دوستی ندارند.

  از او پرسیدم: نظر شما راجع به اقدام دولت فرانسه در مورد خلع سلطان مراکش با این عنوان که علمای مذهبی از او راضی نیستند، چیست؟

  آیت‌الله کاشانی گفتند: این دلیل فرانسه تا اندازه‌ای به حجت یزید بن معاویه شباهت دارد که وقتی به قتل حضرت امام حسین علیه السلام دستور داد مدعی شد که او از دین خارج شده است. ملل اسلامی و عربی تا وقتی که قوی و متحد نشوند همچنان مظلوم باقی خواهند ماند و تنها در صورت اتحاد است که دنیای مسلمان می تواند مجد و عظمت دیرینه خود را بازیابد و از استقلال و آزادی کامل برخوردار شود.

نکته: تصویری که به عنوان بوسه شاه بر گونه‌ آیت‌الله کاشانی در فضای مجازی و جست وجوی گوگل منتشر شده واقعی نیست و تصویر سال‌ها بعد عیادت شاه از ایشان در ماه‌های آخر عمر واقعی است.

-------------------------------------------------
 منبع مصاحبه نقل شده : دهنوی، مجموعه‌ای از مکتوبات، سخنرانی‌ها و پیام‌های آیت‌الله کاشانی، شرکت سهامی انتشار، ج۴، ص ۲۷-۲۹)

کانال عصر ایران در تلگرام

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: سید ابوالقاسم کاشانی دکتر مصدق

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۴۹۲۶۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سقوط از کوه نوجوان کاشانی را به کام مرگ کشاند

مدیر روابط عمومی سازمان آتش‌نشانی گفت: سقوط نوجوان ۱۶ ساله کاشانی در ارتفاعات بخش قمصر موجب مرگ وی شد. - اخبار استانها -

روح‌الله فدائی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در کاشان، اظهار داشت: در پی تماس با سامانه 125 این سازمان در شب گذشته، چهار تیم از آتش‌نشانی و جمعیت هلال احمر  کاشان سریعا به محل حادثه جاده قمصر به قهرود اعزام شده و صعود داشته‌اند.

مدیر روابط عمومی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری کاشان ضمن اشاره به جزئیات حادثه تاکید کرد: این فرد که به علت عدم شناخت از مسیر برگشت مناسب پس از صعود، قادر به ادامه مسیر نبوده و در کوه گم شده است.

وی افزود: بنا به اظهارات همراه نوجوان در حال برگشت از کوه مسیرهای خود را تغییر داده و هرکدام از یک مسیر  ادامه می‌دهند که یکی از آن‌ها  مفقود می‌شود و از این رو تیم‌ها مستقر در محل حادثه به جست‌وجو می‌پردازند.

فدائی افزود: حدود ساعت 2:30 بامداد امروز بود که تیم‌های امدادی  آتش‌نشانی  و جمعیت هلال احمر در حال گشت‌زنی در ارتفاعات پایین فرد را پیدا می کنند که شواهد نشان از این داشته که به علت سقوط از ارتفاع کوه فوت کرده است.

اطفای 284 آتش‌سوزی توسط آتش‌نشانی کرج در اسفند1402

وی با بیان اینکه فرد متوفقی نوجوان 16 ساله بود، تاکید کرد: با توجه به اینکه کوهنوردی شرایط و تجهیزات خاص خود را دارد از شهروندان درخواست داریم هرگز بدون تجهیزات مناسب سفر نکنند و ب مربی و راهنما اقدام به صعود از ارتفاعات کرده و به نحوی برنامه‌ریزی کنند که ساعتی قبل از غروب خورشید به پای کوه رسیده باشند.

انتهای پیام/801